door Emmanuel Naaijkens | foto’s Fred Hirdes
De Citotoets bestaat voor 95 procent uit woorden. Alleen daarom al is het belangrijk dat kinderen veel lezen op school én thuis. Het is de ultieme troef van Jacques Vriens, succesvol schrijver van kinderboeken, om ouders ervan te overtuigen samen met hun kind te lezen. “Kinderen die lezen hebben meer kansen in het leven”, aldus Vriens donderdag 1 maart tijdens het Boek Food Festival in Hilvarenbeek.
Niet alle ouders zien in dat ze een positieve invloed kunnen hebben op het leesgedrag van hun kinderen. Door op jonge leeftijd voor te lezen, en door op latere leeftijd samen met zoon of dochter te lezen en te helpen bij het zoeken van boeken. Ouders komen met het excuus dat ze het druk hebben of zijn van mening dat het de taak is van de school om kinderen te laten lezen. Maar er zijn ook ouders die niet weten hoe je zoiets aanpakt. En om die ouders handvatten te geven hadden Bibliotheek Midden-Brabant en kinderopvang en onderwijs in Hilvarenbeek het Boek Food Festival opgezet. Ruim honderd ouders – vooral moeders – schreven zich in voor een van de workshops.
Met inleider Jacques Vriens had de organisatie iemand in huis gehaald die bij uitstek een ambassadeur is van leesbevordering, zoals dat in jargon heet. Vriens (71) is niet alleen schrijver en (groot)ouder, maar hij heeft ook jarenlange ervaring in het basisonderwijs, als leerkracht en directeur. “Ik ben fulltime schrijver geworden toen ik als directeur te veel managementtaken kreeg.” Zijn presentatie in Elckerlyc was een enthousiast en inspirerend pleidooi om het lezen niet te verzaken.
Verbeelding
Vriens noemt dan wel de Citotoets als argument, maar er zijn betere redenen om kinderen te stimuleren om te lezen, hield de schrijver de zaal voor. Lezen doet een beroep op je verbeelding, ‘het is televisie in je hoofd’. Lezen is emotie, is goed voor de taalontwikkeling en opent de blik op nieuwe werelden. “Ik hoor van leerkrachten dat leerlingen van nu moeite hebben zich te concentreren op langere teksten, ze missen ook de rust. Ze zijn gewend aan korte teksten op sociale media.”
Ouders kunnen wat dat betreft het verkeerde én het goede voorbeeld geven aan hun kroost. Burgemeester Ryan Palmen, die samen met voorleeskampioen van 2017 Maud Augsburg de aftrap verrichte van het festival, erkende schuldbewust dat hij ook wel eens tekort schiet. “Als je als ouder voor de televisie zit en tussendoor voortdurend op je telefoon kijkt of er nog nieuws is of een mailtje, dan doen kinderen dat gedrag na. Maar omgekeerd werkt het ook, als je als ouder de rust neemt om een boek te lezen, dan stimuleert dat je kind om ook een boek te pakken. Samenlezen met je kind schept bovendien een band.”
Als een kind niet wil lezen
En als een kind écht niet wil lezen? Jacques Vriens heeft er als vader ervaring mee. “Een van mijn twee zonen is een echte doener. Als kind las hij aanvankelijk niet, maar we zijn het blijven proberen door naar boeken te zoeken die hem raakten. Dat werkte, al hij is nooit een grote lezer geworden. Nu is hij vooral een vakantielezer.” Niet opgeven dus, is het advies van Vriens aan ouders en leerkrachten. De schrijver riep scholen op om elke dag twintig minuten te lezen in de klas. Een kwartier op het rooster is te weinig. Voor de klas op gang komt zijn er vijf minuten verstreken. “Met twintig minuten heb je netto vijftien minuten leestijd.”
En oh ja, er is volgens Vriens niks op tegen dat kinderen daarnaast strips lezen. “Zo nu dan een zak friet is ook lekker”.
